برای درک کامل رئالیسم جادویی، نخست باید از سبک رئالیسم شروع کنیم. رئالیسم یا همان واقع گرایی جنبش و سبک هنری است که میشود ریشه آن را در ادبیات قرن نوزده فرانسه جست. اما در واقع رئالیسم یک جنبش فلسفی نیز است و ریشه آن به مکتب فلسفی ماتریالیست (ماده باوری) برمیگردد، یعنی این جنبش وقتی شروع شد که مردم پی بردند که اعمال و افکار انسان از هیجان های سرکش یا نقش های الهی ناشی نشده است، بلکه از علت های واقعی، یا اگر دقیق‌تر بگوییم از علت های مادی سرچشمه میگیرد.
این جنبش هنری از ابتدای ظهورش با رومانتیسم مخالف بود، بر فرض مثال در آثار رومانتیسم نویسنده در میان جنگ و بدبختی از عشق و عاشقی می نوشت و از پرداختن به واقعیات جنگ پرهیز میکرد، اما نویسنده رئالیسم از واقعیت جنگ مثل کشت و کشتار، بیماری، قحطی و … می نوشت و یا به قول معروف سانتیمانتال بازی در نمی آوردند. حال بعد ها از درون این جنبش واقع گرایانه، سبک و جنبش دیگری ظهور کرد به نام رئالیسم جادویی. این واژه اولین بار توسط یک منتقد آلمانی در سال ۱۹۲۵ به کار برده شد اما میشود شروع اصلی آن را در ادبیات آمریکای جنوبی جست.
نویسندگان بعد از جنگ جهانی دوم دگر نتوانستد بیش از این واقعیت را تحمل کنند اما در عین حال حاضر نبودند به رومانتیسم برگردند، پس راه حلی پیدا کردند: به واقعیت کمی جادو اضافه کن. در واقع تفاوت اصلی رئالیسم جادویی و سورئالیسم یا فانتزی از این جا شروع شد: ما در رئالیسم جادویی به جای مواجه با دنیای جادویی و اتفاق های جادویی با دنیای واقعی و یک اتفاق جادویی طرف هستیم، یعنی تلفیقی از رئالیسم و جادو، مثلا در آثار فانتزی مثل هری پاتر، دنیای جادویی و اتفاق های جادویی و آدم های جادویی وجود دارد مثل هاگوارتس، اما رئالیسم جادویی در یک دنیا ی واقعی اتفاق می افتد و یک عنصر جادویی در این میان وجود دارد، مثلا در فیلم تد تمام جریان های در دنیای واقعی اتفاق می افتد اما در این میان یک اتفاق جادویی افتاده: خرس میتواند سخن بگوید، پس رئالیسم جادویی در یک محیط واقعی اتفاق می افتد،مثال: علی در شهر تهران و در خیابان آزادی با گوش های خود شنید که یک گربه به زبان فارسی صحبت میکند. و البته خالق اثر رئالیسم جادویی سعی میکند اتفاق های جادویی را بیش از حد توضیح ندهد چرا که در آن صورت از محدوده جادو خارج شده و وارد دنیای واقعیت میشود.
یک عنصر مهم دیگر در آثار رئالیسم جادویی این است که مخاطب از خود میپرسد: حتما راوی یا قهرمان داستان توهم زده است. چرا که داستان در این دنیای واقعی با اتفاق های واقعی است اما قهرمان داستان شاهد یک اتفاق جادویی است. مثلا در کتاب بوف کور صادق هدایت ، شخص اول داستان شاهد اتفاق های عجیب و غریبی است و مدام این سوال در ذهن مخاطب شکل میگیرد که نکند قهرمان داستان دیوانه است؟؟
البته برخلاف سینما، رئالیسم جادویی در ادبیات دارای سبک خاص و سر سنگین است مثل آثار گابریل گارسیا مارکز (صد سال تنهایی) یا اثر مسخ فرانتس کافکا.
در پایان امیدوارم که مقاله فوق به دردتان خورده باشد و آنرا پسندیده باشید و اگر درباره رئالیسم یا رئالیسم جادویی مطلبی است که بنده به آن اشاره نکردم حتما در بخش کامنت برایمان بنویسید.
