فیلم از یک کارواش شروع می شود اما چرا یک کارواش؟ علت انتخاب کارواش توسط هانکه برای آغاز نخستین اثرش چیست؟ کارواش به عنوان نمادی از ماهیت ترسناک تکنولوژی که در ادامه اثر هانکه آن را بی رحمانه ترین شکل به تصویر می کشد داراست
تکنولوژی که قرار بود ابزار دست بشر برای زندگی بهتر و رستگاری انسان در جهان مدرن شود بشریت را به طی طریق معکوس به یک پوچی عمیق رساند زیرا به جای آنکه طبیعت را مورد انکشاف قرار دهد و با آن همسو باشد به آن تعرض کرد. شعار داد که تکنولوژی برای زندگی بهتر ماست یک زندگی بهتر برای بشریت. و انسان قبول کرد و سر مستانه رو به جلو چشم دوخت و تکنولوژی با طبیعت در افتاد و به آن تعرض کرد انسان رو به جلو چشم دوخته به اطراف نگاه نکرد که چگونه خود نیز مورد تعرض تکنولوژی قرار گرفته است زیرا خود او نیز بخشی از طبیعت است انسان مدرن با خودش گفت آنچه اهمیت دارد ادامه دادن است حالا زندگی او در یک نظم از پیش تعیین یافته تعریف میشد این نگاه در جهان مدرن را هایدگر در مقاله مشهور خود یعنی “پرسش از تکنولوژی ” به نظم در آوردن” نامید.تکنولوژی به طبیعت تعرض کرد و در اولین قدم طبیعت را به نظم در اورد و همان طور که گفتیم زندگی انسان خارج از این قاعده نبود حالا انسان مدرن در نظم از پیش تعیین شده قرار داشت که ویژگی نخست آن گریز ناپذیری بود !
انسان خودش را در یک نظم از پیش تعیین شده دید همانند زن مرد داستان هانکه در یک کارواش که مکانسیم آن از پیش تعیین شده و نظم یافته بود ادامه داد و از ان هم گریزی نداشت و تنها به جلو چشم دوخت و به اطراف بی توجه بود.رستگاری در نهایت از خروج از آن نظم سازمان یافته بود خروج از کارواش که بر درب خروجی تصویر سرزمین موعود قاره هفتم نقش بسته بود یک ساحل آرام که انگار هنوز چرخ دنده های تکنولوژی در آنجا نبود تا زندگی بشر را به زیر سلطه خود ببرد! آنچه هانکه در سکانس اول به عنوان مقدمه اثر خود از بک کارواش ارائه میدهد جمع آن چیزی است که در ادامه از زندگی این خانواده به مخاطب ارائه میشود.
زندگی یک خانواده تقریبا مرفه قاره هفتم هانکه در بخش اول فیلم در همین به نظم در آوردن و بی توجه بودن به اطراف به تصویر کشیده می شود یک خانواده که هر روز یک طی طریق را در پیش می گیرند و حتی ارتقای شغلی و به طور کلی هر آنچه که در زندگی آنان رخ میدهد خارج از سیطره نظم از پیش تعیین گشته تکنولوژی و مدرینته نیست اما آنان به آن بی توجه هستند آنها هر روز از خواب بیدار می شوند و رادیو از خشونت و جنگ خبر هایی رو مخابره می کند خبر های وحشتناک از خشونت جهانی بشر اما خانواده کاملا به این خبر ها بی توجه اند درست مانند آن کارواش که بی توجه به چرخ دنده ها و نظم تعین یافته تنها رو به جلو حرکت می کردند صدای اخبار که خشونت را مخابره می کند با نماهای بسته ای که هانکه به دفعات از ادوات و وسایل خانه و ابزار مدرن ارائه میدهد همراه میشود. نماهای بسته ای که یادآور همین تسلط و گریز ناپذیری حاصل از سیطره تکنولوژی بر زندگی بشریت است نماهای بسته و طولانی که باعث آزار مخاطب نیز می شود هانکه یادآور می شود که زندگی این خانواده در سیطره همین ادوات است که آن ها در بر گرفته و آن ها در سیر نظم از پیش تعیین شده تحمیلی از جهان مدرن به آن بی توجه هستند..دستگیره در ، میز صبحانه، دمپایی روفرشی و ساعت.. خشونت را مانند رادیو فریاد نمی زنند اما در دل خود آبستن یک خشونت و رنج هستند !
کار این خانواده تنها ادامه دادن است ادامه دادن و نگاه کردن به جلو. در ظاهر همه چیز عادی است پدر به سر کار میرود ارتقای شغلی می یابد مادر نیز در کنار کار، گاهی به برادر افسرده خود رسیدگی می کند از دختر خانواده مراقبت میکن.همه چیز عادی است که به یک باره دختر بچه خود را به کوری میزند..علت این نمایش کودک آنچنان برای مخاطب روشن نمی شود و مجهول می ماند شاید مراد هانکه از این کوری عمدی دختر خانواده در بی توجهی عمدی آنان به آنچه که آنان در بر گرفته است باشد.
رابطه هایی که اعضای این خانواده با یک دیگر دارند شبیه همان چیزی است که در مقدمه اثر هانکه آن را به نمایش گذاشت در نمای داخل ماشین افراد خانواده با یک دیگر صحبت نمی کنند این سردی روابط در سراسر فیلم وجود دارد. زن و مرد رابطه گرمی با یک دیگر ندارند رابطه پدر و مادر با فرزند در رفع حوائج و نیاز های اولی کودک خلاصه میشود در قاره هفتم مخاطب هیچ نوع محبتی را در روابط بین شخصیت ها نمی ببیند.
اما در ادامه چه چیزی باعث میشود که آنها متوجه این چرخ دنده که زندگی آنان را به زیر سیطره نظم تعین یافته و روزمرگی برده است بشوند ؟ “مرگ”
هانکه خود از مرگ به عنوان امری یاد کرده است که تفکر درباره آن همواره او را به وجد می آورد
زن و مرد و دختر هنگامی که در ماشین هستند و باران میبارد در حاشیه اتوبان زن چشمش به افرادی که از تصادف مرده اند می افتاد ، احساسی شده و شروع به گریه
می کند و نماهای اتوبان و بیرون ماشین با فلش بک های استادانه هانکه به فضای کارواش همراه میشود حالا آنها تنها رو به جلو چشم نیندوخته اند حالا دیدن مرگ دیگری آنان را متوجه آنچه در سبطره آن هستند می کند متوجه چرخ دنده های آن کارواش متوجه آن نماهای طولانی از وسایل خانه که استمرار رنج اور آنان انگار دارد این را فریاد که می زند که آدمها ما در اینجا استمرار داریم و هستیم و این شمایید که رهسپار مرگ می شوید. حالا دیگر آنان جنازه را بر روی کف خیابان با چشم خود می ببیند و دیگر مرگ انسان ان اخبار و اعداد و آماری نیست که رادیو خانه آن را اعلام میکند حالا آنان با نگاه به اطراف متوجه این امر می شوند که آنان نیز روزی خواهند مرد.
خانواده پس از این مواجه تصمیم به خودکشی جمعی می گیرند و قبل آن تمامی وسایل و ادواتی که آنان را در سیطره گرفته بود نابود می کند حالا این نماهای بسته از وسایل خانه خشونت را به نمایش می گذارند میز صبحانه ای که نابود می شود لباس هایی که تکه تکه می شوند و دردناک ترین صحنه این کار از دیدگاه هانکه یک نمای سه دقیقه ای از توالت که تمامی سرمایه مالی آن خانواده در آن غرق میشود..حالا تمامی آن وسایل که آبستن خشونتی پنهان بودند به آزار دهنده ترین شکل ممکن نابود می شوند.
قاره هفتم هانکه روایت گر زندگی انسان مدرن است انسانی که قرار بود با ابزار تکنولوژی و با تاجی بر سر بر طبیعت تسلط یابد انسانی در ادامه سوژه دکارتی که سرخورده است زیرا خود مورد تعرض قرار گرفت و در این تکنولوژیک زندگی کرد و به روزمرگی و فرسودگی دچار شد انسانی با رنج اندوه فروان در دنیایی سرد که حتی خبری از روابط گرم خانوادگی نیز در آن نیست.
سینمای هانکه به دنبال ارائه یک راه حل برای مخاطب نیست اثار هانکه در مرتبه ای بالاتر از سینمای پیام آور قرار داد که لقمه های حاضر آماده را به خورد مخاطب می دهد تا بعد از مدتی نیز مخاطب آن را به دست فراموشی بسپارد زیرا خود به آن نرسیده است آن را با اعماق وجود تجربه نکرده است هانکه برای مخاطب یک تجربه را به ارمغان می آورد تجربه ای که از ره گذر رنج و ترس می گذرد.
اما پرسش در اینجا است که چرا رنج و ترس؟ چرا هانکه باید بخواهد مخاطب از در مواجه با اثرش یک تجربه آزاردهنده را داشته باشد.
هانکه به خوبی این مسئله را درک کرده است که بشریت در مواجه با رنج و ترس های خود در وهله اول به تسکین پناه برده و تسکین چیزی جز در پوشش کردن نیست و این تسکین همواره در شکل های مختلف و رنگارنگ درد و رنج و ترس های بشر را در پوشش قرار داده.هانکه به خوبی درک کرده است که رنج و ترس در عمیق ترین جای روح ما سکونت دارد و برای همین اثار هانکه در عمیق ترین جای وجود ما رسوخ میکند و دست می گذارد یعنی در رنج و ترس هایی که آن در پوشش کرده ایم تا آن را نبینیم
تجربه دیدن قاره هفتم هانکه که از دل رنج و آزار می گذرد باعث میشود بعد از اتمام فیلم با درنگ بیشتر به جهان پیرامون بنگریم به همه ادوات و وسائلی که زندگی ما در خود تعریف می کنند و در ما در سیطره نظم تعین یافته ی آن ها هستیم
به دستگیره های در
به میز صبحانه
به دمپایی رو فرشی
به ساعت
به گوشی که اکنون در دست دارید و این مقاله را می خوانید !
