از وقتی تهیه کنندگان متوجه شدند که با جادوی سینما میتوان مغزها را شستشو داد و دیدها را عوض کرد این ژانر پا به عرصه وجود گذاشت.از پیشگام ترین،عجیبترین وعظیمترین فیلمهای این ژانر میتوان به اثر درخشانی از دوید وارث گریفیث به اسم”تعصب”اشاره کرد،که بر میگردد به اوایل سینما و دوران صامت آن.اما بی شک اوج شکوفایی اش به اوایل دهه 50 و سالهای رقابت سینما و تلویزیون برمیگردد که تهیه کنندکان قدرتمند سینما جهت جلب مخاطب و سبقت گرفتن از تلویزیون،همه آنچه که تلویزیون در اختیار نداشت را در سینما به بهترین شکل ممکن استفاده کردند. عواملی مثل رنگ،پرده عریض،صدای استریو فونیک،نماهای لانگ شات،عناصر پر تعداد داخل قاب و … که بهترین ژانر برای جلوه دادن به این عناصر،ژانر تاریخی حماسی بود.
حالا بررسی مولفه های ژانر تاریخی حماسی:
1) شخصیت محور بودن اکثر فیلمهای این ژانر. شخصیتهایی مثل یک سفیر، پیامبر، فرمانده، پادشاه و… که تمامی اتفاقات فیلم حول محور آنها شکل میگیرد.
2) اتفاقات بیش از اینکه زاییده ذهن فیلمنامه نویس باشد،بر اساس زندگی آن شخصیتها شکل میگیرد. به عبارتی دیگر استناد به واقعیات تاریخی اصل انکارناپذیر این ژانر محسوب میشود
3) نوشتن فیلمنامه این ژانر نیاز به انواع تحقیق و پژوهشهای گسترده کتابخانه ای و میدانی دارد. اتفاقات مهم فیلم باید پشتوانه مستندی داشته باشد.
4) زمان فیلمهای حماسی تاریخی بیشتر از فیلمهای معمول است (معمولا بیش از5/2 ساعت)، تا نویسنده بتواند در بستر روایتی جذاب،تمامی ابعاد شخصیتی قهرمان جهت یک شخصیت پردازی واقعی و درست،چالشهای اجتماعی او و جزئیات زندگی سیاسی و خصوصی وی را در فیلمنامه خود انعکاس دهد.
5) دیالوگهای این فیلمها بیشتر حالت حماسی،میهن پرستانه و حالتی انگیزشی دارند و شخصیت اصلی فیلم از صلابت،زکاوت،جذابیت و ویژگیهای منحر به فردی برخوردار است.
6) نحوه روایت در این فیلمها اکثرا خطی و بدون پیچیدگی است و اصولا مخاطب میتواند مستقیما و بدون سختی در خط روایی داستان قرارگیرد.
7) فیلمهای ساخته شده در این ژانر جزو پروژه های عظیم سینمایی محسوب میشوند و به مراحل پیش تولید،تولید و پس از تولید،مفصل،وقتگیر و حرفه ای احتیاج دارند.
8) استفاده از سوپر استارهای محبوب با چهره هایی جذاب و با صلابت برای بازی در نقش قهرمانان این فیلمها بسیار معمول و در واقع لازم است.
9) پر رنگتر و موثرتر بودن نقش کارگردان در این فیلمها،به دلیل داشتن سیاهی لشکرهای فراوان، تعدد بازیگران در قاب،آکساسوارهای زیاد،میزانسنهای سخت و وقتگیر،فیلمبرداری در لوکیشنهای اکثرا خارجی و پاسخ به توقعات مخاطبین عام و خاص، انکار ناپذیر است.
10) لزوم داشتن طراحان دکور و صحنه حرفه ای جهت بازسازی مکان و فضای حتی المکان واقعی مربوط به عصر و زمان قهرمان داستان،بسیار مهم است.
11) داشتن چهره پردازان حرفه ای جهت بازسازی چهره های قهرمانان این ژانر که اکثرا هم از ذهنیت قبلی نزد مخاطب برخوردارند،بسیار تعیین کننده است.
12) بهره گیری از یک گروه حرفه ای فیلمبرداری،بدلیل تعدد عناصر تشکیل دهنده قاب، داشتن لوکیشنهای خارجی، استفاده از لنزهای متعدد،استفاده از فیلترهای مختلف نوری،استفاده از نگاتیوهای مختلف و … بسیار ضروری است.
13) در فیلمهای این ژانر، از موسیقی های پر حجم که از سازهای مختلفی تشکیل میشوند و معمولا به صورت ارکستراسیون در مرحله پیش تولید فیلم ساخته میشوند،استفاده میشود.
تاریخی سیاسی های معروف سینما:
– ده فرمان و کلوپاترا (سیسیل ب دو میل) (1934)
– بن هور (ویلیام وایلر) (1962)
– اسپارتاکوس (استنلی کوبریک) (1959)
– لارنس عربستان (دیوید لین) (1962)
– مردی برای تمام فصول (فرد زینمان) (1962)
– گلادیاتور (ریدلی اسکات) (2000)
